Category: Πολιτική


Τα γεγονότα των λεγόμενων «αθεϊκών» του Βόλου ξεκίνησαν από την αντίδραση στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο του Βόλου, το οποίο κατηγορούνταν ως «άντρο» ανηθικότητας και κέντρο των «μαλλιαρών» (δηλ. δημοτικιστών), που θεωρούνταν εχθροί της θρησκείας.

Το Ανώτερο Παρθεναγωγείο Βόλου συστάθηκε το 1908, με πρωτοβουλία του γιατρού και δημοτικού συμβούλου Δημητρίου Σαράτση και ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Στόχος του ήταν η παροχή ανώτερης μόρφωσης στα κορίτσια των μεσαίων στρωμάτων που είχαν τελειώσει το δημοτικό. Διευθυντής και ψυχή του Παρθεναγωγείου ήταν ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο οποίος επιχείρησε να εισάγει στην εκπαίδευση τις προοδευτικές εκπαιδευτικές αντιλήψεις της εποχής.

Στο πνεύμα αυτό ο Δελμούζος προχώρησε στην αναδιάρθρωση του διδακτικού προγράμματος με τον περιορισμό της διδασκαλίας των αρχαίων και την εισαγωγή της διδασκαλίας στην καθομιλουμένη, με την κατάργηση του στείρου διδακτισμού και την έμφαση στην αυτενέργεια των μαθητριών. Το Παρθεναγωγείο δεν ήθελε να μεταδίδει στείρες και περιττές γνώσεις, αλλά επιχείρησε να καλλιεργήσει το χαρακτήρα των νεαρών κοριτσιών και να τις εισαγάγει στις πρακτικές γνώσεις της εποχής. Ωστόσο, κατόρθωσε να λειτουργήσει τρία μόλις χρόνια καθώς συνάντησε την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας, που δεν έβλεπε θετικά την εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας και των φιλελεύθερων αρχών στην εκπαίδευση -και μάλιστα των κοριτσιών. Η αντίδραση της τοπικής κοινωνίας κορυφώθηκε με την οργάνωση μεγάλου συλλαλητηρίου με αίτημα την κατάργηση του Παρθεναγωγείο.

Τα «αθεϊκά» εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο του διχασμού που ξεσπά γύρω από το γλωσσικό ζήτημα μεταξύ δημοτικιστών και οπαδών της καθαρεύουσας, με την ισχυρή συμμετοχή της Εκκλησίας υπέρ των δεύτερων. Στο πλαίσιο αυτό ανακαλύπτονται και στο Βόλο οι «εχθροί» της πολιτείας, της θρησκείας και της οικογένειας στους κύκλους των μορφωμένων και των εργατών, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν δυναμικά εκείνη την εποχή. Έτσι, εκτός από το Παρθεναγωγείο, κλείνει το Εργατικό Κέντρο Βόλου, ενώ διώκονται ποινικά για «αθεϊσμό» 21 άτομα. Η ετυμηγορία της δίκης του Ναυπλίου, το 1914, ήταν αθωωτική για όλους τους κατηγορούμενους, ανακόπηκε ωστόσο η προοδευτική κοινωνική δράση τόσο του Παρθεναγωγείου του Βόλου όσο και του Εργατικού Κέντρου.

Στην δίκη,συνεδρίαση της 16 Απριλίου, ο επίσκοπος Δημητριάδος εκφράζει επιγραμματικά τις θέσεις της Εκκλησίας << Εις την συνείδησιν όλου του κόσμου  μαλλιαρισμός,αναρχισμός,σοσιαλισμός,αθεισμός, μασονία, είναι ένα και το αυτό>>.Από τότε και ύστερα τα ίδια ως θέση η συμπεράσματα χρησιμοποιήθηκαν εναντίον όλων των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, ενάντια στην πανεπιστημιακή διδασκαλία του Ι.Θ.Κακριδή, το 1941, στην πολεμική ενάντια της μεταρρύθμισης  του 1964 αλλά και για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών ρυθμίσεων των διδακτοριών 1936 και 1967.

Εγραψε ο MERCURIUS ASTROLOGUS 1638

Η διδακτική σχέση είναι σχέση ενσώματη. Δεν περιορίζεται σε λόγια, αλλά περιλαμβάνει τον τόνο, την ένταση, το χρώμα και τους κυματισμούς της φωνής, το βλέμμα, το χαμόγελο, την έκφραση του προσώπου, τη χειρονομία, την κίνηση του σώματος ολόκληρου. Η κιμωλία και ο πίνακας είναι οργανική επέκταση των παραπάνω. Ακόμη κι αν -ή επειδή- είναι κακής ποιότητας και λερώνουν. Προτζέκτορες, επιδιασκόπια και λοιπά υποκατάστατα αποστειρώνουν τη διδακτική σχέση. Την εξαϋλώνουν τείνοντας τελικά να την καταργήσουν.

Η διδακτική σχέση είναι σχέση διακινδύνευσης και σχέση αναγνώρισης. Σχέση αμοιβαίας ενθάρρυνσης και αμοιβαίας κριτικής. Σχέση ευθύνης. Εκεί η αυτενέργεια αρθρώνεται με σεβασμό. Και, ως σχέση, ασκεί, δηλαδή διδάσκει έμπρακτα, αυτόν τον σεβασμό. Αυτό και μόνον αυτό είναι το περιεχόμενο της αναγκαίας πειθαρχίας.

Θεμελιώδες αιτούμενο της διδακτικής σχέσης είναι να διαλύει φόβους και αναστολές απέναντι στη γνώση. Να καθιστά την τάξη τόπο ελεύθερης διατύπωσης της απορίας, γιατί η απορία είναι δύναμη και τα παιδιά ξέρουν πάντα περισσότερα απ’ ό,τι αφήνουν να φανεί. Και ταυτόχρονα να καθιστά τον μόχθο που οδηγεί στη γνώση αγαπητό, την ίδια τη γνώση απολαυστική. Με βάση την απαράβατη αρχή ότι όποιος έχει μάθει να μιλάει μπορεί να μάθει οτιδήποτε. Εφόσον ενδιαφέρεται. Δηλαδή, αν ο δάσκαλος τον πείσει έμπρακτα και διά του παραδείγματος να αφεθεί στη σαγήνη της γνώσης και των δρόμων που οδηγούν σ’ εκείνη.

Στόχος της διδακτικής σχέσης είναι να αναδεικνύει τις κλίσεις (πάντα υπάρχουν) και να καλλιεργεί τα ταλέντα (πάντα στον πληθυντικό) που κάθε μαθητής και μαθήτρια διαθέτει, ίσως ανεπίγνωστα. Για τον καθένα χωριστά, αλλά και για όλους μαζί. Συν-λογικά. Να τονώνει και να εδραιώνει αυτοπεποίθηση. Με αιδώ και περίσκεψη. Χωρίς αλαζονεία. Ώστε διδάσκοντες και διδασκόμενοι να ανακαλύπτουν από κοινού κλίσεις και να συνενώνουν ταλέντα.

Τα παραπάνω κατανοούνται εύκολα από δασκάλους και μαθητές. Γιατί απορρέουν άμεσα από τον ίδιο τον διδακτικό μόχθο. Αλλά είναι δύσκολα στην εφαρμογή. Γιατί η διδακτική σχέση εμπλέκεται με μύρια έξωθεν επιβαλλόμενα εμπόδια. Που αποσκοπούν, σχεδόν από πρόθεση, να αποστερήσουν τη διδακτική σχέση από τη σάρκα της. Προς όφελος μιας στεγνής και τελικά αδυσώπητης γραφειοκρατίας που εξυπηρετεί αυτόματα τους εξαρχής ευνοημένους από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Παρά τα λογής εμπόδια, δεν μας επιτρέπεται να αμελούμε ή να υποβαθμίζουμε το μέτωπο της διδακτικής σχέσης. Γιατί από εκεί αρχίζουν όλα. Οφείλουμε να αναλάβουμε τις πρωτοβουλίες που ονειρευόμαστε, εκεί όπου βρισκόμαστε και όπως μπορούμε να τις οργανώσουμε. Διευρύνοντας κάθε στιγμή μέσα στην τάξη και γύρω από την τάξη τα όρια του εφικτού. Χωρίς να περιμένουμε. Γιατί η διδακτική σχέση είναι υπόθεση της κοινωνίας. Όσο δεν αναλαμβάνουμε τέτοιες πρωτοβουλίες, τόσο παραμένουμε έρμαια της τρέχουσας μοίρας μας. Αφού το μέλλον αρχίζει πάντα από τη διδακτική σχέση. Και από σήμερασήμερα.

1

ΟΙ ΝΕΡΩΝΕΣ ΤΟΥ ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΧΘΡΟΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

 

 συνέντευξη του Στεφάν Εσσέλ 

μετάφραση: Μαρία Καλαντζοπούλου

 Ο διπλωμάτης και συγγραφέας Stéphane Hessel, ένας θρύλος της Γαλλικής Αντίστασης, πέθανε το βράδυ της Τρίτης σε ηλικία 95 ετών. Δημοσιεύουμε σήμερα μια συνέντευξή του στη Lina Sancari, που δημοσιεύθηκε στη Ηumanite (31.12.2010), με την ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου του «Αγανακτήστε!» (στα ελληνικά κυκλοφορεί σε μετάφραση Σώτης Τριανταφύλλου, από τις εκδ. Πατάκη).

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

hesselΠώς αντιμετωπίσατε την επιτυχία του βιβλίου σας «Αγανακτήστε!»; Ανταποκρινόταν σε μια ανάγκη της σημερινής  εποχής;

Έμεινα κι εγώ κατάπληκτος απ’ την επιτυχία που γνώρισε το μικρό αυτό βιβλιαράκι. Ίσως επειδή ζούμε σε μια  εποχή αγωνίας, όπου δεν μπορούμε να διακρίνουμε καλά προς τα πού πηγαίνουμε. Έχουμε ξεκάθαρη τη συνείδηση ότι βρισκόμαστε στο μέσο –και όχι στο τέλος– μιας βαθιάς κρίσης της νεοφιλελεύθερης και απορρυθμισμένης οικονομίας, κι έτσι είναι αναμενόμενο να θέτουμε ερωτήματα για τα αίτια της  δυσλειτουργίας των κοινωνιών μας. Αφού ζούμε σε κοινωνίες που λειτουργούν προβληματικά, το πρώτο πράγμα που μας συμβαίνει, που το νιώθουμε σαν ανάγκη, είναι να αγανακτήσουμε.  Θυμόμαστε πως σε άλλες περιόδους της ιστορίας μας, έπρεπε επίσης να νιώσουμε αγανάκτηση, αν δεν θέλαμε να υποστούμε την ξένη κατοχή στη Γαλλία, ή σε περιστάσεις παθητικής ένδειας.

Το δημόσιο χρέος ή η απουσία πόρων χρησιμεύει συχνά ως επιχείρημα για την αμφισβήτηση κοινωνικών κατακτήσεων της Απελευθέρωσης. Για να πάμε πίσω στη δεκαετία του 1940, πώς το Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης (CNR) έθεσε αυτά τα θεμέλια, στο πλαίσιο μιας κατεστραμμένης Ευρώπης; (περισσότερα…)

The Century Of The Self

Ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ του BBC που εξηγεί την πρόσφατη οικονομική κρίση (ΗΠΑ-1929) και τη σημερινή κατάσταση στο κόσμο. Πώς οι θεωρίες του Ζίγκμουντ Φρόιντ χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο των λαών, τα δάνεια και την κατανάλωση. Ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ θα σας προβληματίσει, θα σας αποκαλύψει πολλά, πως μας έχουν κοροϊδέψει ουκ ολίγες φορές, για τις διαφημίσεις για την (υποτιθέμενη και καλά σκηνοθετημένη) οικονομική κρίση του 2009, θα θυμώσετε, θα απογοητευτείτε!

ινα πιπερακη